پروژه‌های تفرقه‌افکنانه ترامپ در خاورمیانه

 همبستگی مرزی ترکیه و آذربایجان: بازی ترامپ و قربانیان آن: کل خاورمیانه 

در سال‌های اخیر، پروژه‌ای به نام «همبستگی مرزی ترکیه و آذربایجان» در سایه سیاست‌های دونالد ترامپ و متحدانش در کاخ سفید پدیدار شده است. این پروژه نه به عنوان پاسخی به واقعیت‌های اجتماعی و سیاسی منطقه، بلکه به عنوان بخشی از رقابت ژئوپلیتیکی ایالات متحده با روسیه، ایران و چین طراحی شده است. 

هدف ظاهری آن ایجاد اتحاد جدیدی بود که نفوذ این قدرت‌ها را در منطقه محدود کند؛ با این حال، نتیجه پنهان آن، ترویج بی‌ثباتی و ناامنی بود. از سال ۲۰۱۸، با تشدید تحریم‌ها علیه ایران و تشدید فعالیت‌های نظامی در قفقاز، واشنگتن به طور فزاینده‌ای حمایت خود را از ترکیه و آذربایجان نشان داده است.

ترامپ به طور علنی و پنهانی این دو کشور را به عنوان وزنه تعادل جدیدی در برابر رقبای منطقه‌ای خود معرفی کرد. با این حال، این «بازی قدرت» نه امنیت واقعی و نه پیشرفت پایدار به همراه نداشته است. نتایج این اتحاد تا حد زیادی به نفع قدرت‌های خارجی بود و تأثیر مخربی بر جمعیت منطقه گذاشت. 

این اتحاد بدون در نظر گرفتن واقعیت‌های اجتماعی هر دو کشور یا ارائه آموزش و آگاهی عمومی لازم شکل گرفت. در ترکیه، کردها و سایر اقلیت‌ها به دلیل سیاست‌های ملی‌گرایانه افراطی به حاشیه رانده شدند؛ در آذربایجان، تنش‌های قومی و فرقه‌ای تشدید شد. و آنچه به عنوان «همبستگی» ارائه شد، در واقع بذر بحران داخلی و بی‌اعتمادی گسترده را کاشت. 

شایان ذکر است که صهیونیسم و متحدانش هرگز دوست مردم ترکیه و آذربایجان نبودند و هیچ نگرانی واقعی برای سایر مردم مسلمان نداشتند. تاریخ مملو از شواهد آشکار این خصومت است، از همکاری اطلاعاتی اسرائیل با ارمنستان در طول جنگ قره‌باغ 2020 گرفته تا حمایت بی‌دریغ آن از حملات علیه فلسطینیان. سیاست «تفرقه بینداز و حکومت کن» همچنان در منطقه غالب است و به اختلافات قومی و فرقه‌ای دامن می‌زند و از همبستگی واقعی بین مردم مسلمان جلوگیری می‌کند.

ترکیه و آذربایجان نیز به جای تدوین استراتژی‌های عمیق و پایدار، اغلب تسلیم شعارهای ملی‌گرایانه و تبلیغات پوپولیستی شده‌اند. این وابستگی به حمایت خارجی، آنها را به مهره‌های قدرت‌های خارجی تبدیل کرده است که منافع خود را بر ثبات منطقه‌ای، حتی به قیمت نابودی جوامع محلی، اولویت می‌دهند. 

جنگ قره باغ کوهستانی در سال ۲۰۲۰ نمونه بارز این سناریوی پیچیده بود: حمایت نظامی فشرده از سوی ترکیه و آذربایجان، همراه با تحریم‌های شدید علیه ارمنستان، تنها به تشدید خصومت‌ها و تعمیق شکنندگی سیاسی منجر شد. 

ارمنستان،کە  کشوری کوچک با تاریخی آشفته و فاقد حمایت واقعی بین‌المللی، مانند بسیاری از کشورهای دیگر خاورمیانه که سال‌هاست درگیر رقابت جهانی هستند، به یکی از آشکارترین قربانیان این بازی‌های قدرت تبدیل شده است. 

. واقعیت تلخ  این است ، مرزهای ترسیم ‌شده بر اساس منافع خارجی و اتحادهایی که بنا به میل و هوس قدرت‌های خارجی شکل می‌گیرند، نه امنیت می‌آورند و نه صلح. 

تنها «ارمغان» آنها بی‌ثباتی، ناامنی و رنج برای مردم سراسر خاورمیانه است. تنها راه نجات، احترام به حقوق بشر، بیداری سیاسی جوامع و پایان دادن به مداخله خارجی است.