از تاریکی به روشنایی Gouya Roshan

اوضاع سیاسی ایران از دیدگاه یکی از استادان دانشگاه تهران گویا روشن – مصاحبه سلام و سپاس از این‌که وقت خود را در اختیار من گذاشتید. متأسفانه به دلیل ممنوعیت فعالیت‌های خبرنگاری در ایران، نمی‌توانیم آزادانه با کسی مصاحبه کنیم؛ ناچاریم با اشخاصی مانند جنابعالی به شکل مخفیانه دیدار نماییم. دو دلیل اصلی باعث شد بر انجام این گفت‌وگو پافشاری کنم: نخست، شما به عنوان استاد دانشگاه از اندیشه‌ها و دغدغه‌های دانشجویان و نیز شرایط کنونی ایران تا حد زیادی آگاه هستید؛ دوم، نگاه مثبت دانشجویان نسبت به شماست. سؤال: آیا خود را مخالف نظام کنونی ایران می‌دانید؟ پاسخ: من هیچ‌گاه مخالف هیچ رژیمی، یا به قول شما «سیستمی»، نبوده‌ام؛ هدفم همواره کارم بوده، چه آن کار با کفش ملی و پیراهن یقه‌آخوندی و ته‌ریش باشد، چه با کت‌وشلوار و کراوات مدرن. البته این به معنای طرفداری از کسی هم نیست؛ سرم به کار خودم گرم است. اگر این آقای محترم اصرار نمی‌کردند، با شما مصاحبه نمی‌کردم… بی‌نام ماندن آن خانم هم تأثیر زیادی داشت. سؤال: به نظر شما، مردم ایران مخالفِ نظام‌اند یا مخالفِ آقای احمدی‌نژاد؟ پاسخ: مردم از همان اوایل انقلا...

مجازات اعدام و تجزیه کردها توسط سیستم ایران – گویا روشن یکی از غیرانسانی‌ترین و ضد حقوق بشرترین روش‌های مجازات، اعدام است؛ متأسفانه این شیوه هنوز در برخی کشورها رواج دارد و اگر این مجازات در حق آزادی‌خواهان اجرا شود، به یکی از غم‌انگیزترین فجایع انسانی تبدیل می‌گردد. متأسفانه این امر از همان روزهای آغازین انقلاب توسط سیستم حاکم در ایران آغاز شده و تاکنون نیز ادامه دارد. نظام جمهوری اسلامی ایران از ابتدای به قدرت رسیدن، عنصر دین را وارد سیاست کرد و با این اقدام، روشی مؤثر برای تجزیه اقوام و تحکیم پایه‌های حکومت خود یافت. با بهره‌گیری از تفاوت‌های مذهبی و تحریک احساسات، دشمنی و بی‌اعتمادی میان اقوام کرد، بلوچ، فارس و ترک را ایجاد و تقویت کرد تا بتواند با ایجاد ناآرامی و هرج‌ومرج، کنترل بیشتری بر جامعه داشته باشد. بیشترین موفقیت را نیز در تجزیه‌ی کردها به‌دست آورد؛ مردمی که برخلاف بسیاری از مناطق ایران، تشنهٔ سیستم حاکم نبودند و تنها برای آزادی زبان، اندیشه و بیان تلاش می‌کردند. با این حال، آنان را به‌عنوان جدایی‌طلبان و دشمنان مذهبی معرفی کرد. این در حالی‌ست که پیش از انقلاب، میان کرده...

مشایی مرا به خاک سیاه نشاند  (مصاحبه) یک ماه پیش ایمیلی دریافت کردم که مرا مدّت‌ها به فکر فرو برد. نمی‌دانستم به آن پاسخ بدهم یا نه. فرستنده، یکی از خوانندگانم، مدعی بود اطلاعات بسیار جالبی از زندگی شخصی آقایان احمدی‌نژاد، اسفندیار رحیم مشایی، اسماعیل مسعودی و همراهانشان دارد. در نخستین برخورد تردید کردم و برای بی‌پاسخ گذاشتن این ایمیل، دلایلی مانند احترام به حریم خصوصی و بی‌طرفی روزنامه‌نگارانه برای خود تراشیدم؛ امّا حس کنجکاوی و روحیهٔ خبرنگاری‌ام لحظه‌ای رهایم نمی‌کرد. سرانجام تصمیم گرفتم پاسخ بدهم و گفتم: «اگر این شخص فقط به من اعتماد کرده، دست‌کم حق دارد حرفش را بشنوم؛ انتشارش می‌ماند برای بعد.» جواب فرستادم و برای حفظ امنیت دو طرف قرار شد از طریق ویدئوکنفرانس گفت‌وگو کنیم. مصاحبه روز یکشنبه ۵ آوریل ۲۰۱۰ آغاز شد. او بسیار آرام بود؛ حتی می‌توانم بگویم از من خونسردتر. به پرسش‌هایم شفاف و دقیق پاسخ می‌داد؛ به‌گونه‌ای که هر روزنامه‌نگاری جز من بی‌درنگ باورش می‌کرد. همین صداقتِ ظاهری مرا بر آن داشت که گفته‌هایش را منتشر کنم—گرچه همچنان پایبند این اصل هستم که «تا زمانی که جرم کسی ...

منظره ای از زندانهای ایران - گویا رو‌شن همان‌گونه که می‌دانیم، زندان‌های ایران بر اساس استانداردها ی تأییدیه‌های سازمان‌های حقوق بشری تأسیس نشده‌اند، و در نتیجه، به‌دلیل فقدان آزادی اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی، هر روزه شمار زیادی از شهروندان به این زندان‌ها فرستاده می‌شوند. با این حال، سازمان‌های حقوق بشری در برابر این بی‌عدالتی‌ها سکوت کرده‌اند و حقوق زندانیان سیاسی ایران را نادیده گرفته‌اند. این نهادها نه تنها در برابر نقض حقوق بشر در زندان‌ها و سلول‌های انفرادی واکنشی نشان نمی‌دهند، بلکه عملاً چشم بر جنایات ساختاری و سیستماتیک بسته‌اند. از جمله مواردی که باید مورد توجه و پیگیری قرار گیرد: غیرقانونی بودن زندان‌ها و سلول‌های امنیتی:  هیچ‌یک از این زندان‌ها بر اساس قوانین و ضوابط بین‌المللی تأسیس نشده‌اند. شکنجه‌های غیرانسانی:  اغلب بازجویی‌ها با چشمان بسته انجام می‌شود و شدت فشارهای جسمی و روانی به حدی‌ست که بسیاری از زندانیان به اجبار، اعترافات دروغین می‌کنند. تجاوز و خشونت جنسی:  تجاوز به زندانیان، نه تنها جسم آنان را نابود می‌کند بلکه آثار مخرب روانی بلندمدتی دارد. ب...

امتحان همدردی و حقیقت‌طلبی گزارش‌ها نشان می‌دهد که امروزه شمار قابل توجهی از ایرانیان مخالف سیاست‌های حاکم و خواهان آزادی هستند. آنان انتظار دارند جامعه‌ی بین‌المللی با درد و رنج آن‌ها همدردی کند—درخواستی که در ذات خود، طبیعی و مشروع است. اما این انتظار مشروع، زمانی کامل و اخلاقی خواهد بود که با همان احساس همدلی نسبت به مردمان ستمدیده‌ی دیگر جهان نیز همراه باشد. آیا چنین است؟ این پرسشی‌ست که ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده است. اکنون ایرانیان فرصتی در اختیار دارند تا به این پرسش پاسخ دهند و نشان دهند تا چه اندازه مدافع آزادی، کرامت انسانی و عدالت جهانی‌اند. زیرا تنها ملت‌هایی شایسته‌ی آزادی‌اند که لیاقت خود را در دفاع از آزادی دیگران نیز اثبات کرده باشند. در ایران، مانند بسیاری از کشورهای خاورمیانه، پناهندگان با مشکلات متعددی روبه‌رو هستند. اما تا کنون در هیچ‌یک از این کشورها، ممنوعیت کامل تحصیل برای کودکان پناهجو به‌عنوان یک سیاست رسمی گزارش نشده بود. در ایران نیز، بر اساس نظرسنجی‌های غیررسمی، پناهجویان افغانستانی در گذشته گاه با محدودیت‌هایی در آموزش مواجه بودند، اما این محدودیت‌ها...

مرگ مشکوک سید احمد خمینی و چرایی سکوت حکومت مرگ مشکوک سید احمد خمینی، مانند سرنگونی اتوبوسی که حامل نویسندگان بود و سقوط به دره، و نیز مانند مرگ‌های مشکوک رهبران کلیسای ارامنه، دکتر عبدالرحمن قاسملو و دیگر موارد مشابه در دوره ریاست جمهوری آقای رفسنجانی، از وقایعی است که نمی‌توان به سادگی از کنار آن گذشت. چشم‌پوشی از این حوادث به معنای از بین بردن منافع ملی ایران و مردم ایران است. در مهر و اسفند سال ۱۳۷۳، سید احمد خمینی انتقادات شدیدی نسبت به وضعیت اقتصادی مردم کم‌درآمد و تورم روزافزون کشور مطرح کرد؛ مشکلاتی که پس از درگذشت پدرش، امام خمینی، شدت یافته بود. طبق اظهارات آقای ش.ف، که در آن زمان در نهاد ریاست جمهوری مشغول به کار بود، وزارت اطلاعات رفت‌وآمدهای سید احمد خمینی را زیر نظر داشت. ناگهان اعلام شد که او دچار حمله قلبی شده و در اواخر اسفندماه همان سال، پنج روز پس از آخرین سخنرانی‌های انتقادی، در سن ۴۹ سالگی بر اثر سکته قلبی درگذشت! جالب آنکه یکی از پزشکان بیمارستان اذعان داشت مرگ سید احمد خمینی سه روز بعد اعلام شده است. گفته می‌شود برای جلوگیری از ایجاد آشوب و جنجال در کشور، به ...

آیا بیداری مردم ایران کافی‌ست؟ سی و یک سال است که جمهوری اسلامی، مردم ایران را چشم‌ بسته و بی‌پرسش به دنبال خود می‌کشاند. اما امروز، بخشی از همان مردم با چشمانی باز، به خیابان‌ها آمده‌اند. همان‌هایی که دیروز با فریاد «ما اهل کوفه نیستیم، امام تنها بماند» و شعارهایی از این جنس، خیابان‌ها را پر می‌کردند. اکنون پرسش اینجاست: آیا این حرکت‌های تازه، پیرو رهبری مشخص‌اند؟ آیا کسی چون میرحسین موسوی، که خود سال‌ها بخشی از همین نظام بوده، توان رهبری دارد؟ چه شده که کسانی که تا دیروز در دل همین ساختار بودند، اکنون از آن جدا شده‌اند؟ مگر نه اینکه محمد خاتمی هم رئیس‌جمهور همین نظام بود؟ چه تغییری در زندگی مردم ایجاد کرد؟ چه تفاوتی میان احمدی‌نژاد و موسوی وجود دارد، جز در شیوه و ظاهر؟ همین پدر و مادرهایی که روزی فرزندانشان را به بسیج  می فرستادند با این اندیشه که «در راه امام شهید شوند»، حال‌ خود در برابر همان سیستمی ایستاده‌اند که زمانی آن را مقدس می‌دانستند. اما در پاسخ به این تغییر موضع، حاکمیت طبق معمول، تقصیر را به گردن آمریکا و غرب می‌اندازد. نمی‌خواهد بپذیرد که این خود مردم ایران‌اند که ا...